ROMANYA'NIN BAŞKENTİ BÜKREŞ

Bükreş'i ziyaret etmeyi düşünüyorsanız mutlaka planınızı bahar ayları için yapın derim. İlkbahar yada sonbahar fark etmez, ikisi de parkı ve bahçesi bu kadar bol bir şehirde çok güzel olur sanırım. 


Benim için 2015 yılı seyahat açısından verimli bir yıl oldu. Bir yıl dört ülke hiç de fena sayılmaz, darısı 2016'nın başına diyelim artık. Gerçi Bükreş seyahati iş içindi ama olsun bu tarz gezilere hem ziyaret hem ticaret diyorum.

Romanya'ya gitmeye niyetliyseniz Avrupa Birliği üyesi olduğu için shengen vize yada Romanya vizesine ihtiyacınız var. Ama Romanya'dan vize aldınız mı bunu diğer Avrupa ülkelerine girişte kullanamıyorsunuz aklınızda bulunsun. Para olarak hala Lei kullanıyorlar. Bazı döviz bürolarında Türk Lirası bile bozdurabiliyorsunuz ama yine de yanınızda Euro bulunsun ne olur ne olmaz.


Romen gençler İngilizcenin yanı sıra İtalyanca, Macarca ve Almancayı da yaygın olarak biliyorlarmış. Ülkenin okur yazar oranı da çok yüksek % 99.2 gerçekten çok iyi. Zaten bu kadar çok kütüphanesi olan bir ülkeden de bu beklenirdi.

Gezimize gelince 12 Aralık sabahı kalabalık bir basın grubu olarak THY'nin sabah uçuşuyla koyuluyoruz yola. Bir saat sürdü sürmedi Romanya'nın başkenti Bükreş'teyiz. Hava oldukça soğuk ama şansımıza güneşli. Alanda bizi rehberimiz Arda Bey karşılıyor. Otele ancak 2 gibi giriş yapacakmışız, normalde basın toplantısı da bugündü o da yarına ertelenince biniyoruz otobüse ve başlıyoruz şehri gezmeye. 
 
Vakti zamanında ünüyle Avrupa'ya korku salan lider Vlad Tepeş yani Kazıklı Voyvoda'nın şehri Bükreş. Şehrin ortasından Tuna'nın bir kolu olan Dambovita nehri geçiyor. 2 milyonu aşkın nüfusuyla Romanya'nın en büyük şehri. Şehirde ilk dikkatimi çeken şey 6 şeritli geniş caddeleri ve parkları. 

Geniş caddeleri, müzeleri, tiyatroları konser salonları ile cap canlı bir şehirmiş Bükreş. O sebeple 19. Y.Y.'da Balkanların Paris'i derlermiş Bükreş için. Hatta şehirde pek çok bina Paristen esinlenerek yapılmış. Mesela 1914'te ölenlerin anısına inşa edilen Zafer Takı The Arch of Triumph Paris'tekinin birebir aynıymış.

  
Avrupa'nın en eski insan fosili Romanya'da bulunmuş. Ülkenin kuzeyinde bir mağaradaki bulunan fosillerin tam 42 bin yaşında olduğu tahmin ediliyormuş. Romanya'da kurulan ilk devlet ise Traklar'ın kurduğu Daçya krallığı imiş. Gotlar, Hunlar, Avarlar, Slavlar derken bir çok kez istila edilmiş.  Ama galiba ülkeye en büyük kötülüğü 24 yıl ülkeyi yöneten Çavuşesku yapmış. Bükreş sanatın ve mimarinin masalsı başkentlerinden biriyken, Nikolay Çavuşesku güzelim barok binaları yıkıp yerine beton bloklardan sosyal konutlar yaptırmış.

Romenlerin deyimiyle Calea Victoriei yani Zafer Yolu. Çavuşesku'nun hışmından kendini kurtarabilen binaların olduğu bir cadde, oldukça uzun ve Bükreşin en eski caddelerinden biriymiş. Vakti zamanında burada dönemin soyluları yaşarmış. Zaten şehirde görmeniz gereken pek çok yer, bütün lüks markalar ve oteller de yine bu cadde üzerinde yer alıyor.   

Victoriei meydanını geçince ilk olarak Geroge Enescu Müzesini görüyoruz tabi sadece otobüsten. Geroge Enescu Romanya'nın ünlü müzisyenlerinden biri. Şehirde adına her yıl festival düzenleniyormuş, hatta şehrin filarmoni orkestrası da adını yine George Enescu'dan almış. 

Biraz ilerleyince yine yolun sağında Muzeul Colectilor de Art yani Sanat Koleksiyonları Müzesini gösteriyor rehberimiz. Tur otobüsüyle gezince böyle, hangisiydi görene kadar geçip gidiyorsunuz.  Görselleri elimde yok yani.

Biraz daha daha gidince  Atenul Roman konser salonu çıkıyor karşımıza. Yunan tapınaklarına benzeyen girişiyle konser salonunun mimarisi çok güzel görünüyor. Geroge Enescu Filarmoni Orkestrası da konserlerini bu binada veriyormuş. Bu bir iş gezisi değil de kendi planladığım bir gezi olsaydı burada bir konser izlemek isterdim doğrusu.

Fotoğraflarından gördüğüm kadarıyla binanın içi de dışı kadar hoşmuş. Aslında gündüz çekebilsem çok daha iyi görme şansınız olacaktı. Bu da konser salonunun otel duvarından çektiğim siyah beyaz fotoğrafı.

Resme meraklıysanız Ateneul Roman Konser Salonu'nun çaprazında Romanya Ulusal Sanatlar Müzesi var. Müzede Romen sanatçıların yanı sıra Monet, Rubens, Rembrandt gibi Avrupalı sanatçıların eserleri de görülebilirmiş. Bu gezi de ben pek çok yeri sadece dıştan görme fırsatı bulabildim maalesef. Ama yazıyı yazarken baktım müzeyi sanal gezebiliyorsunuz. Merak ederseniz işte linki www.mnar.arts.ro/virtual-tour Bu arada Ulusal Sanatlar Müzesi Bükreş'te elektrikle aydınlatılan ilk binaymış.

Ulusal Sanatlar Müzesinin karşısında atın üzerinde heykeli bulunan zat 1. Carol. Kendisi Alman olmakla beraber Osmanlı döneminin ardından Romanya'nın ilk kralı imiş. Heykelin arkasındaki barok bina ne derseniz o da üniversite kütüphanesi. 1895 yılında inşa edilmiş. İçinde tam 4 milyon kitap varmış.

Kütüphanenin yanındaki geniş meydan ise Devrim Meydanı. Devrimin başlangıç noktası olan bu meydan Çavuşesku'nun sonu olmuş. 21 Aralık 1989 günü Diktatör Lider Çavuşesku'yu desteklemek üzere meydanı dolduran kalabalık isyanı başlatıyor. Helikopteri ile alandan kaçan Çavuşesku 22 Aralık'ta yakalanıyor. Hemen kurulan mahkemede yargılanıyor ve 25 Aralık günü de karsıyla beraber kurşuna dizilerek öldürülüyor. Üstelik bu da televizyondan canlı olarak yayınlanıyor ne acı bir son. 

 
Meydandaki bu anıt da Yeniden Doğuş Anıtı. Devrimde hayatını kaybedenlerin anısına dikilmiş. Meydanda bir takım heykeller de vardı ama onların ne anlama geldiğini bilmiyorum. Rehberimize soracaktım ama unutmuşum. Blog için fotoğraflara bakınca aklıma geldi. 

Devrim Meydanı'nın hemen çaprazında Kretzulescu Kilisesini görüyoruz. Bir ortodoks kilisesi olan bu yapı 1700'lü yılların başında yapılmış. 1940 yılında depremden zarar gören kilise yeniden onarılmış ama komünizm döneminde yıkım kararı alınmış. Neyse ki bazı mimarların çabalarıyla yıkımdan kurtulmayı başarmış. İlk gün sadece otobüsle dıştan gördüğümüz kilise otelimize çok yakın olduğu için Pazar günü içini de görme şansım oldu. Ancak içeride ayin olduğu için fazla görüntü alamadım. İnsanlar rahatsız oluyorlar ki bu konuda da sonuna kadar haklılar. Doğrusu camide namaz kılarken benim de fotoğrafımı çekseler ben de bu durumdan pek hoşlanmazdım.

Yine Calea Victoriei üzerinde beni en çok şaşırtan şey ise Odeon Tiyatrosu'nun önündeki Atatürk Büstü oldu. Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu yazıyor.  Ne kadar doğru bilmiyorum ama hatta Türk girişimciler sayesinde romenler buraya Atatürk Meydanı diyorlarmış. 


 
 







Gerçekten Zafer Yolu yani Calea Victoriei üzerinde ne çok şey varmış. Bu neoklasik tarzdaki bina ise sadece ordu evi. Romenler Cercul Militar National diyorlar. 1911 de inşa edilmiş, o yıllarda aslında genel kurmay binası imiş ama komünizm döneminde ordu evi olarak kullanılmış. 

Bükreş'te ilk içini ziyaret ettiğim kilise yine Calea Victoriei üzerinde Zlatari Kilisesi. Küçük bir kilise ama Vikipedia'ya göre 1850 tarihli bir kilise imiş. Ziyaret ettiğimiz sırada içerde ibadet eden insanlar vardı. Beni şaşırtan ise ibadet eden kişilerin namaz kılar gibi secdede dua ediyor olmalarıydı.

CEC Bank ise Romanya'nın en eski bankasıymış. Bu bina 1900 yılında bankanın merkez binası olarak inşa edilmiş. Daha önce burada bir manastırın kalıntıları varmış. Metal ve camdan yapılmış kubbesi sütunlu giriş kapısıyla bir banka için çok hoş bir yapıya sahip. 

Ulusal Tarih Müzesi ise CEC Bank binasının hemen karşısında. Merdivenli girişi bana bizim İstanbul'daki Arkeoloji Müzesini çağrıştırdı. Önceleri Postane olarak inşa edilen bu müzenin de mimarisi CEC Bank kadar güzel. Müzede Romanyada tarih öncesi dönemden günümüze kadar bulunan eserler sergileniyormuş. Maalesef içine girmek kısmet olmadı. Fotoğrafta çok sağda kaldığı için fark etmemiş olabilirsiniz, elinde dişi kurt taşıyan bronz bir heykel var, Roma şehrinin kurucusu Romulus ve Remus'u emziren dişi kurdu temsil ediyormuş.

Buradan rotayı Bükreşin meşhur Parlamento Sarayı'na çeviriyoruz. Çavuşesku buranın adını Cumhuriyet Evi koymuş ama Romenler Halk Evi diyorlarmış. Burası Avrupa'nın en büyük ve Pentagondan sonra dünyanın ikinci büyük binası imiş. Tam 1100 odası varmış. İnşaatına 1984 yılında başlanmış, Çavuşesku burayı kendisi için yaptırıyormuş ama burada görev yapmak nasip olmamış maalesef. Oysa o bu binanın inşası için 30 bin kişiyi evinden etmiş, tarihi binaları kiliseleri yıktırmış. O yüzden de Romenler bu binayı pek sevmezlermiş. Parlamento binasını ziyaret etmek için önceden randevu almak gerekiyormuş ve yanlış hatırlamıyorsam 20 kişilik gruplar halinde gezdiriyorlarmış. 

Yol Üzerinde Gördüğüm Bir Kilise

Dünyanın ikinci büyük parlamento binasını da gördükten öğle yemeği ve valizlerimizi bırakmak üzere otelimize gidiyoruz. Otelimiz NH Otel merkezin biraz dışında. Bizi davet eden şirket bunu fark edince organizasyonu yapan tur şirketinden hemen değişiklik yapmalarını istiyor. Biz öğle yemeğini yiyene kadar merkezde Calea Victoriei üzerindeki Hotel Novotel'e rezervasyonlarımız yapılıyor. NH Otel'de yediğimiz sebze çorbası sıcacık tahıllı ekmek ve tere yağ muhteşemdi. Ama şnitzel ve tatlı için aynı şeyi söyleyemeyeceğim.

Mevsim kış olduğu için biz Hotel Novotel'e gidip odalarımıza yerleşene kadar hava kararıyor. Odalara yerleşip biraz dinlendikten sonra Old City denilen Bükreşin eski yerleşim yerini gezmek üzere yeniden rehberimizle buluşuyoruz. 

Burası otelimize çok yakın 5-10 dakika yürüme mesafesinde. CEC Bankın karşısından girerek gezmeye başlıyoruz. Romenler buraya Lipiscani bölgesi de diyorlarmış. Orta çağdan 19. yüzyılın başlarına kadar bu bölge özellikle ticaret açısından şehrin en önemli bölgesi imiş. Komünizm döneminde bir ara bu bölgenin tamamen yıkılmasına karar verilmiş neyse ki bu karar uygulanmamış. 

Old City denilen bölge trafiğe kapalı, biraz bizim Beyoğlu gibi Bükreşin eğlence merkezi de denilebilir. Kafeler, barlar, kulüpler, restoranlar, mağazalar tarihi binalar kiliseler hepsi iç içe. Burası Bükreş'in 7/24 uyumayan tek bölgesi imiş. Biz gece gezdik gündüz gezmenin daha zevkli olacağını düşünüyorum. Yarın bir ara fırsat olursa buraya yeniden gelmeyi not ediyorum aklıma. 

Soğuk olduğundan olsa gerek Cumartesi akşamı olmasına rağmen sokaklar çok kalabalık değil. İnsanlar daha çok kapalı mekanlardalar. Oysa yaz fotoğraflarında gördüğüm bu sokaklar cıvıl cıvıl. 

Biz de bölgeyi kısa keşfin ardından yemek için buranın tarihi bir mekanı olan Caru Cu Bere'ye gidiyoruz. 

Caru Cu Bere romence bira vagonu demekmiş. Stavropoleos Caddesi üzerindeki bu mekan aslında 1879 tarihinde bira üretimi ve sunumu yapılan bir yer olarak açılmış.  Şu an geleneksel yemekleri bulabileceğiniz hoş bir restoran. 

Gitmeden önce mutlaka rezervasyon yaptırmanızı tavsiye ederim yoksa masa için epey bir süre beklemeniz gerekebilir. Burada Romen yemeklerini ve biralarını deneyebilirsiniz. Böyle bir mekan için fiyatlar makul. Bir de rehberimiz aslında bir Macar içkisi olan Palinka diye bir likör tavsiye etti. Ama alkolle arası pek iyi olmayan benim için oldukça sert.  

 

Caru Cu Bere'de Romen dansı gösterisi

Burada gündüzleri öğle yemeği ile birlikte keman konseri oluyormuş. Akşam da Romen halk danslarından gösteri oluyor. Turistik bir mekan ama yemekler lezzetli idi. Porsiyonlar da çok büyük mesela bir çorba geldi neredeyse küçük bir tencere iki kişi rahatlıkla içebilir.

Ana yemek olarak da gulaş yedik. Benim için onun porsiyonu da oldukça büyüktü. Caru Cu Bere'den başka Chocolat, Hanul Manuc, La Mama yemek için tavsiye edilen mekanlar. Eğer yurt dışında yemek sıkıntısı çekenlerdenseniz Romanya'da aç kalmazsınız bolca İtalyan ve Türk lokantası da bulmanız mümkün. Hiç olmadı tereğay ekmek yersiniz Bükreş'in ekmekleri çok lezzetli.

Yemeğin ardından bir kısmımız otele dönerken biz üç kişi biraz daha kalıp Bükreş gece hayatını keşfe çıkıyoruz. Ama belki soğuk olduğundan, belki de Bükreşliler daha geç saate eğlenmeye çıkıyorlardır bilemem, kafamıza göre bir yer bulamayıp otele geri döndük. Rehberimiz gece için Bamboo ve Bao Clup'ı tavsiye etti. Ama ben Fratelli, Madam Pogany ve Loft'unda iyi mekanlar olduğunu okumuştum. 

Bükreş'te gece için bir başka seçenek te Casinolar. Diğerleri öylemi bilmiyorum ama bizim otelin girişi ücretliydi. Not almadığım için kaç liraydı hatırlamıyorum ama 30 ile 50 Lei arası bir şeydi. İradenize hakim değilseniz gitmenizi tavsiye etmem tabi.  

13 Aralık 2015
Dün akşamdan ekiple sabah 9'da kahvaltıda buluşmak üzere sözleşince sabah erken kalkıp Bükreş sokaklarında dolaşmak için vaktim kaldı. Otelden çıkar çıkmaz yüzüme vuran soğuk hava o kadar iyi geliyor ki, hemen kendime geliyorum. Hava soğuk ama güneş ışıldıyor, yine şanslıyız yani. Dün otobüsle geçerken fotoğraflayamadığım bir kaç yerin fotoğrafını çekip kahvaltı için otele dönüyorum.

Basın toplantısını saat 13:00'e almışlar. O zaman Köy Müzesini ( Village Museum yada Muzeul Satului) görecek vakit var deyip hemen taksiye atlıyoruz. Bükreş'te taksi kullanırken hangi taksiye bindiğinize dikkat etmelisiniz.

Standart taksi fiyatı yok. Bir kaç çeşit taksi şirketi var ve hepsinin kilometre fiyatı farklı. Ben üzerinde 1.39 yazanları kullanmanızı tavsiye ederim. Hangi taksinin kilometrede ne kadar yazdığı üzerinde yazıyor. Biz taksi ile gittik ama müzeye otobüs, tramvay yada metro ile ulaşmakta mümkün.

Calea Victoriei'den Köy Müzesi 10 Lei civarı bir şey yazıyor yani 8 TL. Müze giriş ücreti 10 Lei. Biz basın olduğumuz için müze girişine ücret ödemedik.

Köy Müzesi Herastrau Parkın yanında, Herastrau gölün kıyısında 15 hektarlık alan üzerine kurulmuş bir açık hava müzesi. Burası Balkanların en büyük açık hava müzesiymiş. Müzede Romanya'nın farklı zaman dilimlerinden tarihi evler, kiliseler, ahırlar o dönemlerde kullandıkları eşyalar sergileniyor.

Burada Romanya'ya özgü el işleri ve hediyelikler bulmakta mümkün. Her zaman oluyor mu bilmiyorum ama biz ziyaret ettiğimiz sırada geleneksel kıyafetleriyle gençler yaşlılar çocuklar parkta dans gösterileri yapıyorlardı. 

Herastrau parkı gezecek vaktimiz olmadığı için ancak kapısından fotoğraf çekmekle yetindik. Burası önceleri bataklıkmış, ıslah edilerek parka dönüştürülmüş. Parkın arka tarafındaki gölde yazın küçük tur tekneleriyle geziler düzenleniyormuş. 

Müzeye giderken yol üzerinde görüp, Rio de Janerio'daki Kurtarıcı İsa Heykeli'ne benzeterek fotoğrafını çektiğim bu anıtı ise Havacılık Kahramanları anıtıymış. 1. Dünya Savaşı'nda hayatını kaybeden havacılar anısına yapılmış.

Köy Müzesini  gezdikten sonra tekrar otele dönüyoruz. Basın toplantısı röportajlar derken saat 16.30 oluyor. Aslında eski şehri gündüz gözüyle de gezmek istiyordum ama yine gün bitti. Artık gezebildiğimiz kadarını göreceğiz.

İlk durak dün akşam geçerken gördüğüm Stavropoleos Manastırı. Burası 1724 yılında inşa edilmiş bir ortodoks manastırı. O dönemde rahibeler için yapılmış. Stavropoles Haç Şehri anlamına geliyormuş. Manastır çok büyük değil ama özellikle ahşap kapısı ve kapı çevresindeki taş işçiliği iç kısmındaki barok süslemeler ve freskler görülmeye değer. Manastırın avlusunda ise 18 yüzyıldan kalma mezar taşları sergileniyor.

Bir sonraki durak yine dün gece görüp yarın mutlaka videosunu çekmeliyim dediğim manastıra 2 dakika yürüme mesafesindeki Romanya Ulusal Bankası. Bu binayı hem bir ekonomi çalışanı olarak, hem de bir gezgin olarak görüntülemek istemiştim. Mimarisi o kadar hoş ki önünden geçerken hemen dikkatinizi çekiyor. 

Hızlıca fotoğraf çekip dün akşam görüp de  kapalı olduğu için giremediğimiz Curtea Veche Müzesi ve Sfantul Anton Kilisesinin yolunu tutuyoruz. Ama maalesef yine geç kaldık. Belki bir daha ki Bükreş gezisine artık.

Curtea Veche bizim Kazıklı Voyvoda dediğimiz Vlad Tepeş döneminde soyluların yargılandığı mahkeme imiş. Tarihten hatırlarsınız kendisi dönemin Eflak Beyliğinin Voyvodası. Düşmanlarını, özellikle esir aldığı aldığı Osmanlı Askerlerini kazığa çakarak işkence ederek öldürürmüş o yüzden bizde Kazıklı Voyvoda olarak bilinir. 

Hanul Hanuc ise Sfantul Anton Kilisesinin tam karşısında. Dün akşam geçerken görmüş ama vakit olmadığı için içine girememiştim. İnternetten edindiğim bilgiye göre burası 1808 yılında han olarak inşa edilmiş. O zamanlar sahibi Ermeni asıllı Manuk Beymiş. Şu an otel ve restoran olarak kullanılıyormuş. Hatta mutlaka kuzusunu ve şarabını deneyin diye yorumlar okudum. Ama ben ziyaret ettiğim sırada sanki tadilatta gibiydi. Arnavut kaldırım taşı döşeli avlusu, ortasındaki kuyusu, ahşap balkonları ile Osmanlı Mimarisini çağrıştırıyor.

Bükreşte vakit kalırsa giderim diye en sona bıraktığım yer ise Yılbaşı Panayır Alanı. Aslında bir gece önce uğramıştık, ama vakit geç diye kapıları kapattıkları için girememiştik. Romanya Merkez Bankası'nın önünde kurulmuş olan bu alanda yeni yıl için hediyelikler, Bükreş'e özgü tatlar, bir de canlı müzik yapan bir grup vardı. Gelmeden önce okuduğum kalabalık yerlerde hırsızlıklara dikkat uyarısından dolayı alanda biraz tedirgin oldum ama şükür hiç birimiz öyle bir şeye maruz kalmadık.

Soğuk bir kış akşamı Bükreş'e veda ederken yine hoş anılar yeni dostluklar edinmiş olarak dönüyoruz İstanbul'a.